SUNUŞ
KISALTMALAR 

GİRİŞ 
1.1. ARAŞTIRMANIN ÖNEMİ VE AMACI 
1.2. ARAŞTIRMANIN PLÂNI VE METODU 
1.3. ARAŞTIRMANIN KAYNAKLARI 

BİRİNCİ BÖLÜM 

1. KAVRAM TAHLİLİ
1.1. EMİR VE NEHYİN TANIMI
1.1.1. Emrin tanımı
1.1.1.1. Etimolojik olarak emir 
1.1.1.2. Terim olarak emir 
1.1.2. Emrin unsurları 
1.1.2.1. Âmir 
1.1.2.2. Me’mûr 
1.1.2.3. Me’mûr bih 
1.1.3. Nehy(negatif emr)in tanımı 
1.1.3.1. Etimolojik olarak nehiy 
1.1.3.1. Terim olarak nehiy 
1.1.4. Nehyin unsurları 
1.2. EMİR VE NEHİYLE İLGİLİ KAVRAMLAR 
1.2.1. Kelâm 
1.2.2. Hitâb 
1.2.3. Haber-İnşâ 
1.2.4. Talep 
1.2.5. Tâ‘at (İtaat) 
1.2.6.Teklif 
1.2.7. Karîne 
1.2.8. İrâde 
1.2.9. Mûceb/vucûb/îcâb/ilzâm 
1.3. EMİR VE NEHYİN SİGASI 
1.3.1. Emre mahsus bir siganın varlığı problemi 
1.3.2. Emrin sigası 
1.3.3. Nehy (negatif emr)in sigası 
1.4. EMİR VE NEHİY SİGALARININ KULLANILDIĞI ANLAMLAR 
1.4.1. Emir sigasının kullanıldığı anlamlar 
1.4.2. Nehiy sigasının kullanıldığı anlamlar 
1.5. EMİRDE İRADE PROBLEMİ 
1.5.1. Mu‘tezile’nin görüşü 
1.5.2. Ehl-i Sünnet’in görüşü 
1.5.3. Şâtıbî’nin görüşü 
1.5.4. Değerlendirme 

İKİNCİ BÖLÜM 
2. EMRİN YORUMU 
2.1. EMRİN MÛCEBİ 
2.1.1. Pozitif emrin mûcebi 
2.1.1.1. Karineli pozitif emrin mûcebi 
2.1.1.2. Mutlak pozitif emrin mûcebi 
2.1.1.2.1. Vucûb diyenlerin delilleri 
2.1.1.2.1.1. Vucubiyetin kaynağı 
2.1.1.2.2. Nedb diyenlerin delilleri 
2.1.1.2.3. Tevakkuf edenlerin delilleri 
2.1.1.2.4. İştiraki savunanların delilleri 
2.1.1.2.5. Mutlak talep diyenlerin delilleri 
2.1.1.2.7. Değerlendirme 
2.1.2. Negatif emr(nehy)in mûcebi 
2.1.3. Negatif emir (nehy)den sonra gelen pozitif emrin mûcebi 
2.1.4. Pozitif emirden sonra gelen negatif emr(nehy)in mûcebi 
2.1.5. Pozitif emrin zıttının mûcebi 
2.1.6. Negatif emr(nehy)in zıttının mûcebi 
2.2. EMRİN TEKRARA DELALETİ 
2.2.1. Mutlak emirler 
2.2.2. Mukayyet/muallak emirler 
2.3. EMRİN FEVRİYETE DELALETİ/EMRİN ZAMAN BOYUTU 
2.3.1. Mutlak emirler 
2.3.2. Muvakkat/vakitli emirler 
2.4. EMİR HÜSÜN-KUBUH İLİŞKİSİ 
2.5. EMİR HÜKÜM İLİŞKİSİ 
2.5.1. Genel olarak şer‘î hükümler 
2.5.2. Vâcib muhayyer/tercihe bırakılmış vacip 
2.5.3. Muhayyer haram 
2.5.4. Emirle nehyin/vacib ile haramın bir arada bulunması 
2.5.5. Vâcib-i/farz-ı ayn-vâcib-i/farz-ı kifaye ayrımı 
2.5.6. Emirle sabit olan hükmün adlandırılması/farz-vâcib ayrımı 
2.5.7.Emir kapsamında olup olmadıkları tartışmalı olan hükümler 
2.5.7.1. Mendûb 
2.5.7.2. Mübâh/câiz 
2.5.7.3. Mekruh 
2.5.8. Vucubiyetin neshedilmesi/hükmün ilğası 
2.6. NEGATİF EMR(NEHY)E ÖZGÜ DURUMLAR 
2.6.1. Negatif emrin tekrara ve fevriyete delaleti 
2.6.2. Negatif emir-fesad ilişkisi 
2.6.2.1. Temel kavramlar 
2.6.2.1.1.Sıhhat 
2.6.2.1.2.Fesâd 
2.6.2.1.3.Butlân 
2.6.2.2. Nehyin fesada delaleti 
2.7. EMİRDE UMUMİLİK 
2.8. EMRİN MUHATAPLARI 
2.8.1. Âmir/hâtibin durumu 
2.8.1.1. Hz. Peygamber (s.a.v.) 
2.8.2. Memûrun durumu 
2.8.2.1. Müzekker/erkeklere ait sigaya kadınların dâhil olması 
2.8.2.2. Müslüman olmayan insanlar 
2.9. EMRİN YERİNE GETİRİLMESİ 
2.9.1.Edâ, iâde, kazâ 
2.9.1.1. Edânın kısımları 
2.9.1.2. Kazânın kısımları 
2.9.1.3. Kazâyı gerektiren emir 
2.9.2. Emrin iczâya delaleti 
2.9.3. Emredilen şeyi emredildiği kadarından fazlasını yapmak 
2.9.4. Emredilen şeyi emredildiği kadarından azını yapmak 

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM 
3. EMRİN YORUMUNUN HUKUKİ SONUÇLARI VE MODERN HUKUKTAKİ “EMİR” KAVRAMIYLA MUKAYESESİ 
3.1. EMRİN YORUMUNUN HUKUKİ SONUÇLARI 
3.1.1. Emrin mucebi 
3.1.2. Emrin fevriyete delaleti 
3.2. MODERN HUKUKTAKİ “EMİR” KAVRAMIYLA MUKAYESESİ 
3.2.1. Genel olarak hukuk ve sosyal düzen kuralları 
3.2.2. Emrin tanımı bakımından 
3.2.3. Hukuk kuralının bir unsuru olması bakımından 
3.2.4. Hukuk kurallarının tasnifi bakımından 
3.2.4.1. Modern hukukta emredici-yedek ayrımı 
3.2.4.1.1. Emredici hukuk kuralları 
3.2.4.1.1.1. Emredici kuralların mahiyeti 
3.2.4.1.1.2. Emredici kurallara aykırılığın hukûkî sonuçları 
3.2.4.1.2. Yedek hukuk kuralları 
3.2.4.2. İslam hukuku açısından emredici-yedek hukuk kuralı ayrımı 
 

SONUÇ 
KAYNAKLAR