Yusuf Hakîkî Baba 15. yüzyılda Aksaray İlinde yaşayan, Kur’an ve Sünnet çizgisinde, şair-mutasavvıf bir şahsiyettir. İlk tasavvuf dersini babası Somuncu Baba’dan daha sonra Hacı Bayram Velî hazretlerinden almıştır. Tarihi köklerimizin bilinmesi ve manevi değerlerimizin gelecek nesillere aktarılması açısından tasavvufi şahsiyetlerin teferruatıyla bilinmesi önemlidir. Çünkü dinin doğru anlaşılmadığı yer ve zamanlarda bunun ne gibi ferdi, ailevî, sosyal ve siyasal zararlara neden olduğu/olacağı açıktır.

Bu çalışmada, hak ettiği itibar ve şöhreti az bilinen Türk mutasavvıfı Yusuf Hakîkî’nin hayatı, eserleri ve tasavvufi şahsiyeti akademik dille ele alınmaktadır. Anadolu’da tasavvufun zirvede olduğu 15. yüzyılda devletine sadakatten ayrılmayarak topluma faydalı olduğu gibi, çoğu manzum eserleriyle yaşadığı zamanın problem ve çözümlerini şiirleştirirken sanki günümüz insanına da seslenen birisidir. Dini doğru anlamada ona göre şaşmaz reçete Kur’an ve Sünnet’e uymaktır. Umulur ki, sistematik bir uslupla ele alınmış olan bu türden monografik çalışmalar devam etsin.

İÇİNDEKİLER

KISALTMALAR   

ÖN SÖZ   

GİRİŞ 

1. Yusuf Hakîkî İle İlgili Kaynakların Değerlendirilmesi   

1.1. Yusuf Hakîkî’nin Kendi Eserleri   

1.2. Arşiv Belgeleri   

1.3. Diğer Kaynaklar   

2. Yusuf Hakîkî’nin Yaşadığı Dönemin Siyasal, Sosyal, Ekonomik ve İlmî Durumuna Genel Bakış   

2.1. Siyasal, Sosyal ve Ekonomik Durum   

2.2. İlmî Durum   

BİRİNCİ BÖLÜM 

YUSUF HAKÎKÎ’NİN HAYATI VE ESERLERİ   

1. Yusuf Hakîkî’nin Hayatı   

1.1. Doğumu ve Çocukluğu  

1.2. Tarikata İntisabı ve Seyr ü Sülûkü   

2. Yusuf Hakîkî’nin Eserleri   

2.1. Hakîkî-nâme   

2.2. Muhabbet-nâme   

2.3. Metâliu’l-İmân Tercümesi   

2.4. Tasavvuf Risalesi   

2.5. et-Tesnîm  

2.6. er-Rahîku’l-Mahtûm   

2.7. Şerh-i Hadîs-i Erba’in   

İKİNCİ BÖLÜM 

YUSUF HAKÎKÎ’NİN TASAVVUFÎ GÖRÜŞLERİ  

1. Makam ve Hallerle İlgili Kavramlar   

1.1. Fakr   

1.2. Feth   

1.3. İhlâs   

1.4. İstikâmet   

1.5. Murâkabe   

1.6. Rızâ  

1.7. Sabır   

1.8. Sıdk   

1.9. Şükür   

1.10. Takvâ   

1.11. Teslimiyet   

1.12. Tevbe ve Tevbe Verme  

1.13. Tevekkül   

1.14. Zikir   

1.15. Zühd   

2. Seyr u Sülûk Kavramları   

2.1. Ârif   

2.2. Çile   

2.3.İbâdet   

2.4. İcâzet   

2.5. İnâyet   

2.6. Keşf-Kerâmet   

2.7. Mürîd   

2.8. Mürşid   

2.9. Riyâzât   

2.10. Sohbet  

2.11. Sûfilik   

2.12. Taleb-Tâlib   

3. İnsan Psikolojisi İle İlgili Kavramlar   

3.1. Âdâb   

3.2. Dostluk   

3.3. Dünya Menfaati   

3.4. Kalb   

3.5. Kendini Beğenmek   

3.6. Nefs   

3.7. Rûh   

3.8. Sevgi ve Aşk   

3.9. Şöhret   

3.10. Ucb ve Gurur   

4. Tasavvufî Meselelerle İlgili Kavramlar  

4.1. Bid’alar   

4.2. Cezbe   

4.3. İman ve Mü’min  

4.4. Nübüvvet   

4.5. Rabıta   

4.6. Vahdet-i Vücud ve Zevk-i “ene’l-Hakk” 

4.7. Varlık   

4.8. Velâyet   

SONUÇ   

KAYNAKÇA   

EKLER